All.Can Greece: Το νέο πλαίσιο για τους βιοδείκτες να διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση στην ιατρική ακριβείας
Η χρήση των βιοδεικτών αποτελεί εδώ και χρόνια βασικό αίτημα της ογκολογικής κοινότητας καθώς βελτιώνουν την ακρίβεια των θεραπειών και μειώνουν το κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης, με σημαντικά οφέλη τόσο για τους ασθενείς όσο και για το σύστημα υγείας. Ωστόσο η χρήση τους στη χώρα μας παραμένει ακόμα περιορισμένη.
Οι προοπτικές για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου εισαγωγής και αποζημίωσης των βιοδεικτών στην Ελλάδα βρέθηκαν στο επίκεντρο της ανοικτής Στρογγυλής τράπεζας με τίτλο «Βιοδείκτες – Συνδημιουργώντας το πλαίσιο» που οργάνωσε η All.Can Greece την Τετάρτη 6 Νοεμβρίου 2024.
Στην συζήτηση συμμετείχαν εκπρόσωποι της ογκολογικής κοινότητας, φορείς της πολιτείας, καθηγητές Οικονομικών της Υγείας και εκπρόσωποι της βιομηχανίας που ανέδειξαν τον κρίσιμο ρόλο των βιοδεικτών στην εφαρμογή των νέων σύγχρονων θεραπειών, τις απαιτούμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες αλλά και σοβαρούς προβληματισμούς για την πρόταση χρηματοδότησης των βιοδεικτών μέσω ενός νέου rebate.
Το ισχυρό ενδιαφέρον για τη διαμόρφωση ενός στιβαρού εθνικού πλαισίου και η δέσμευση που εξέφρασε η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, διά στόματος του Γενικού Γραμματέα Στρατηγικού Σχεδιασμού, Άρη Αγγελή, δημιούργησαν για πρώτη φορά ένα πολύ θετικό momentum για την εφαρμογή ενός νέου πλαισίου για τους βιοδείκτες, που θα έχει ως στόχο να διασφαλίσει την ισότιμη πρόσβαση των ασθενών στις νέες σύγχρονες θεραπείες και την ιατρική ακριβείας μέσα από την αποζημίωση των ειδικών εξετάσεων που απαιτούνται.
Κατά την έναρξη της συζήτησης, ο Χρήστος Τσαγκάρης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αποστολής για τον Καρκίνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έθεσε το πλαίσιο της συζήτησης, μέσω της παρουσίασής του με τίτλο «Προοπτικές της Αποστολής Καρκίνος της Ε.Ε. για τους Βιοδείκτες στην Ογκολογία», ενώ παράλληλα, εστίασε στις δυνατότητες και την υποστήριξη που προσφέρει η Αποστολή Καρκίνος (Cancer Mission) για την ευρεία πρόσβαση των ογκολογικών ασθενών στην καινοτομία.

Η πρόεδρος της ΕΟΠΕ, Ζένια Σαριδάκη, παρουσίασε τη διαχρονική συμβολή της ΕΟΠΕ στη διευκόλυνση της πρόσβασης των ασθενών σε ειδικές εξετάσεις βιοδεικτών που είναι απαραίτητες στη διαδικασία επιλογής της ιατρικής ακριβείας. Παράλληλα, αναφερόμενη στο Stakeholders Consensus επί των βιοδεικτών, μία πρωτοβουλία που υλοποίησε το πρώτο εξάμηνο του 2024 η ΕΟΠΕ, ανέδειξε την ανάγκη καθιέρωσης ενός νέου μοντέλου για την έγκριση και αποζημίωση βιοδεικτών, δεδομένου ότι επί σειρά ετών δεν έχει υπάρξει καμία πρόοδος στο θέμα αυτό.
Ο Κώστας Αθανασάκης, Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, που συντόνισε εξαιρετικά τη συζήτηση με τις παρεμβάσεις του, προσέφερε επιστημονική καθοδήγηση και επισήμανε ότι η εκτεταμένη αδράνεια που υπάρχει από το 2021 έχει μόνο αρνητικές συνέπειες στους ογκολογικούς ασθενείς.
Ο οδικός χάρτης για την εισαγωγή και αποζημίωση των βιοδεικτών
Ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Υγείας, Άρης Αγγελής, παρουσίασε αναλυτικά το σχέδιο της πολιτείας με τίτλο: «Διαμορφώνοντας το μέλλον των βιοδεικτών: Ένας οδικός χάρτης για μια νέα Εθνική διαδικασία». Ως στόχο του οδικού χάρτη, έθεσε τη διαμόρφωση ενός πλαισίου, μέσω του οποίου και με την καθιέρωση μίας δομημένης διαδικασίας αξιολόγησης, τιμολόγησης και επικαιροποίησης, θα καταστεί δυνατή η αποζημίωση βιοδεικτών από το ελληνικό σύστημα υγείας.
Πιο συγκεκριμένα ο κ. Αγγελής αναφέρθηκε στις απαιτούμενες νομοθετικές προσαρμογές και παρουσίασε τρία βασικά σημεία για την ανάπτυξη ενός κεντρικού σχεδιασμού και μιας στρατηγικής αξιοποίησης των βιοδεικτών ως εργαλείων για τη βελτίωση της κλινικής αποτελεσματικότητας και της οικονομικής αποδοτικότητας του Εθνικού Συστήματος Υγείας:
- Η ανάλυση του Budget Impact για τους βιοδείκτες, η οποία εστιάζει στο κόστος και τα οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν από την ενσωμάτωσή τους στο σύστημα υγείας, με τη σχετική μελέτη να αναδεικνύει ότι το όφελος θα είναι από 10 και 20 φορές μεγαλύτερο του σχετικού κόστους, κατά περίπτωση.
- Η αναζήτηση τρόπων χρηματοδότησης, όπου οι μέχρι τώρα προτάσεις περιλάμβαναν:
- Πρόσθετη χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης
- Εισαγωγή rebate βιοδείκτη στα συνδυαζόμενα φάρμακα
- Ένταξη των βιοδεικτών στον κλειστό προϋπολογισμό για παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας, ιατροτεχνολογικά προϊόντα και συμπληρώματα ειδικής διατροφής
- Ένα ευέλικτο νομοθετικό πλαίσιο θα καθορίζει τις διαδικασίες για την αποζημίωση και τακτική ενημέρωση της λίστας των βιοδεικτών, ανάλογα με τις εξελίξεις της ιατρικής έρευνας και τις ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες. Αυτό το δυναμικό πλαίσιο θα συμβάλει στην προώθηση της ιατρικής ακρίβειας και της καινοτομίας, εξασφαλίζοντας πως οι ασθενείς θα επωφελούνται από τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις.
Περαιτέρω, η συζήτηση ανέδειξε την ανάγκη να συμπεριληφθούν και οι αιματολογικοί βιοδείκτες στον σχεδιασμό του Υπουργείου Υγείας αφού επισημάνθηκε ότι η μελέτη που παρουσίασε ο κ. Αγγελής αφορούσε μόνο συμπαγείς όγκους. Επιπλέον, τονίστηκε ότι ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δοθεί και στην εξασφάλιση της ποιότητας των εξετάσεων, μέσα από την αδειοδότηση μόνο σε διαπιστευμένα εργαστήρια για τη διενέργειά τους.
Οι αντιδράσεις για την χρηματοδότηση μέσω ενός νέου rebate
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρωτοβουλία του Υπουργείου χαιρετήθηκε από όλους τους συμμετέχοντες καθώς αναμένεται να καλύψει ένα σοβαρό κενό στην αλυσίδα της ογκολογικής φροντίδας. Ωστόσο η πρόταση της εισαγωγής ενός νέου rebate ως μεθόδου χρηματοδότησης οδήγησε σε έντονους προβληματισμούς και αντιδράσεις. Μάλιστα υπογραμμίσθηκε ότι η μέχρι σήμερα εμπειρία του rebate και όλων των υποχρεωτικών επιστροφών, καθιστά προφανή την αναποτελεσματικότητα του μέτρου και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ρύθμισης της αγοράς, αλλά και εξασφάλισης της πρόσβασης των ασθενών.
