FairLife: Επείγουσα ανάγκη η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα

Την επείγουσα ανάγκη της ψυχολογικής υποστήριξης προς τους ασθενείς που βιώνουν τον καρκίνο του πνεύμονα, τους φροντιστές και τις οικογένειες τους ανέδειξαν οι 25 ομιλητές που συμμετείχαν στο ενημερωτικό webinar «Ψυχοκοινωνική Προσέγγιση στον Καρκίνο του Πνεύμονα - Προοπτικές και Συμπεράσματα» από την FairLife Φροντίδα και Πρόληψη για τον Καρκίνο του Πνεύμονα, την Τετάρτη 3 Ιουλίου 2024 και ώρα 18.00-20.30. Την εκδήλωση, που συντόνισε η δημοσιογράφος κα Nατάσα Σπαγαδώρου, παρακολούθησαν δια ζώσης και διαδικτυακά, από κανάλια της FairLife L.C.C. σε Facebook και YouTube, περίπου 1200 άτομα.

Κατά τη διάκρεια του webinar εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας, ασθενείς και φροντιστές ανέδειξαν τον κρίσιμο ρόλο της ψυχικής και κοινωνικής υποστήριξης για την αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που ζουν με τη νόσο στην Ελλάδα. Επιπλέον, τονίστηκε η σημασία της κοινωνικής ένταξης, της βελτίωσης της καθημερινότητας και της ευζωίας μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες. Φιλοξενήθηκαν εμπειρίες και βιωματικές ιστορίες, οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση για τη συζήτηση γύρω από τις στρατηγικές και τις υπηρεσίες υποστήριξης ασθενών, φροντιστών και πενθούντων.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν τα αποτελέσματα του βραβευμένου Προγράμματος Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης BREATH που συμπλήρωσε δύο έτη λειτουργίας και προσφοράς. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση του βιβλίου «ΠΝΟΗ ΖΩΗΣ» του συγγραφέα Χρήστου Αποστολάκου, ασθενή με καρκίνο του πνεύμονα, τα έσοδα του οποίου στηρίζουν το Πρόγραμμα BREATH.

Την εκδήλωση χαιρέτισαν η κα Κορίνα Πατέλη – Bell, Πρόεδρος της FairLife Φροντίδα και Πρόληψη για τον καρκίνο του πνεύμονα, ο κος Μιχάλης Νικολάου, Αντιπρόεδρος ΔΣ ΕΟΠΕ, Παθολόγος – Ογκολόγος του Γενικού Αντικαρκινικού – Ογκολογικού Νοσοκομείου των Αθηνών «Ο Άγιος Σάββας» και ο κος Paul Kidner, Advisor TIMA Charitable Foundation.

Η κα Κορίνα Πατέλη – Bell, κατά την έναρξη του webinar, αναφέρθηκε στην σημασία της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των ανθρώπων που νοσούν και των φροντιστών τους και στην οικονομική και ψυχολογική τοξικότητα που επιφέρει η διάγνωση. Μίλησε για το Πρόγραμμα BREATH, μια πρωτοβουλία με οδηγό την ελληνική πραγματικότητα αλλά και τα αποτελέσματα διεθνών και ευρωπαϊκών μελετών, οι οποίες δείχνουν την επείγουσα ανάγκη της ψυχολογικής υποστήριξης όσων βιώνουν τον καρκίνο του πνεύμονα. Ειδικότερα η κα Πατέλη – Bell τόνισε: «Είναι πολλά τα θέματα στο τραπέζι και σε κάθε ευκαιρία επαναλαμβάνουμε πόσο τεράστια πρόκληση είναι ο καρκίνος του πνεύμονα σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και σε επίπεδο Δημόσιας Υγείας. Στην FairLife ξέρουμε πως όταν όλοι κινούμαστε προς την ίδια κατεύθυνση, το αποτέλεσμα είναι πάντα πιο δυνατό. Το πιστοποιούν οι 632 ωφελούμενοι και οι 2.723 ώρες ψυχολογικής στήριξης μέχρι σήμερα!»

Στον χαιρετισμό του ο κ. Μιχάλης Νικολάου παρουσίασε τον ρόλο της ΕΟΠΕ, την εστίαση, στην εκπαίδευση και στην κοινωνική υποστήριξη και αναφέρθηκε στον ρόλο του φροντιστή και την ανάγκη να νιώθουν ασθενείς και οικογένειες πλαισιωμένοι. «Στην ασθένεια, κανείς δεν πρέπει να αισθάνεται μόνος», τόνισε ο κ. Νικολάου.

Από την πλευρά του ο κ. Paul Kidner, Advisor TIMA Charitable Foundation, ιδρυτικός δωρητής του Προγράμματος BREATH, μίλησε για τα οφέλη της συνεργασίας του ΤΙΜΑ Κοινωφελούς Ιδρύματος και της FairLife L.C.C. "Για να κερδίσουμε τη μάχη με τον καρκίνο του πνεύμονα, πρέπει να συνεργαστούμε σε όλα τα επίπεδα. Είναι σημαντικό να έχουμε κοινό όραμα και κοινή κατανόηση των στόχων. Στηρίζοντας για δεύτερη χρονιά το Πρόγραμμα BREATH της FairLife, είμαστε πάλι κοντά στη μεγάλη προσπάθεια που αποσκοπεί στη ψυχική ενδυνάμωση όσων βιώνουν τη νόσο και των αγαπημένων τους."

Τα αποτελέσματα του προγράμματος BREATH

Η κα Θωμαΐς Σαρακινιώτη, Υπεύθυνη Προγραμμάτων της FairLife L.C.C. παρουσίασε τα αποτελέσματα του Προγράμματος Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης BREATH η οποία μίλησε για τα στατιστικά στοιχεία που απορρέουν από το ανώνυμο ερωτηματολόγιο αναφορικά με τη νόσο και την πορεία των ασθενών μέσα από την καθημερινή επικοινωνία με 1904 άτομα, από το 2021 έως σήμερα. Ειδικότερα οι υπηρεσίες του προγράμματος αξιολογήθηκαν θετικά καθώς η συντριπτική πλειοψηφία (90%) δήλωσε πλήρως ικανοποιημένη, ενώ το 54% συμφώνησε για τη σημασία της αύξησης των συνεδριών. Απόλυτα σύμφωνο για τη χρησιμότητα της πληροφορίας και τις πηγές ενημέρωσης για τη νόσο, δήλωσε το 80% των ατόμων. Το 50% των αιτημάτων προέρχεται από την Αττική ενώ σημαντική χαρακτηρίζεται η αύξηση των συμμετεχόντων από την Βόρεια Ελλάδα και τις πρόσφατα πληγείσες από φυσικές καταστροφές περιοχές. Η κα. Σαρακινιώτη ολοκλήρωσε την παρουσίαση, αναφερόμενη στους αριθμούς της επικοινωνίας του προγράμματος (1.400.000 συνολικοί χρήστες εκτεθειμένοι στο μήνυμα, 4.850.000 εμφανίσεις μηνύματος, 23.326 επισκέπτες που οδηγήθηκαν άμεσα στην αντίστοιχη σελίδα).

Ο ρόλος της ψυχολογικής στήριξης ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα και των φροντιστών τους

Επιστήμονες υγείας, ασθενείς και φροντιστές που συμμετείχαν στον διάλογο ανέδειξαν την άμεση ανάγκη ενδυνάμωσης του ψυχιατρικού τομέα στην Ελλάδα. Όλοι συμφώνησαν πως η ψυχολογική υποστήριξη είναι δυνατή και πολύτιμη σε κάθε ηλικία και στάδιο της νόσου καθώς αποτελεί αντίδοτο στην μοναξιά της διάγνωσης και της απώλειας.

Στη δομή, τον σκοπό και τους στόχους των ομαδικών συνεδριών αναφέρθηκε η κα Μαρίνα Κριεμπάρδη, σύμβουλος ψυχικής υγείας στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας «Βίλχελμ Ράιχ». Η κα. Κριεμπάρδη έδωσε μια συνοπτική περιγραφή του πλαισίου της ψυχολογικής υποστήριξης, τονίζοντας παράλληλα τον κρίσιμο ρόλο των ψυχοκοινωνικών ομάδων για τους ασθενείς.
Η κα Νίκη Κατσαρέα, ασθενής με καρκίνο του πνεύμονα, μίλησε για την αλλαγή που έφερε το Πρόγραμμα BREATH στη ζωή της και τόνισε: «Ανακάλυψα ότι το να ενδιαφέρομαι για μένα δεν είναι εγωισμός αλλά πρωταρχικό μέλημα στην ίασή μου».

Η κα Μαρία Κατσικαδάκου (Maria Cyber), lung cancer survivor, ακτιβίστρια κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ, αναφέρθηκε στην έλλειψη φροντιστών στην Ελλάδα, πέρα από τη στενή έννοια της οικογένειας και για την ανάγκη του ασθενή να μπορεί να κουβεντιάζει τον κίνδυνο που ζει, που βιώνει. «Έχουμε δύο ζωές. Η δεύτερη ζωή ξεκινάει όταν καταλάβουμε ότι έχουμε μία ζωή», υπογράμμισε η κα Κατσικαδάκου.

Μήνυμα στους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα έστειλε η κα Αθηνά Μπαρούφη, εικαστικός και lung cancer survivor, η οποία ανέφερε για τη δύναμη της ψυχολογικής υποστήριξης: «Ναι, είναι γεγονός, είναι μια δύσκολη διαδρομή, όμως μη διστάσετε να μοιραστείτε τα συναισθήματά σας με τους αγαπημένους σας, με την οικογένεια, με τους φίλους, με τους γιατρούς σας».

Για την επίδραση της ομαδικής θεραπείας στους φροντιστές μίλησε η κα Κατερίνα Παρασκευάκου, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, M.Sc., που ανέλυσε τις τεχνικές, τα εργαλεία και τα στάδια της ψυχοθεραπείας από την αναγνώριση του προβλήματος έως την ανάπτυξη της ανθεκτικότητας και την καλλιέργεια δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση μελλοντικών προκλήσεων.

Η κα Βάσια Αποστολάκου, φροντιστής του πατέρα της που νοσεί, μίλησε για τη συμμετοχή της στην ομάδα και τα μαθήματα ζωής που αποκόμισε μέσα από τη διάδραση.  «Οι σκέψεις, οι αγωνίες, οι αμφιβολίες, οι φόβοι, οι ανασφάλειες σε αυτή την πορεία είδα ότι είναι κοινές , περισσότερο ή λιγότερο, για όλους μας. Αυτό με έκανε να νιώσω μία ανακούφιση καθώς βρέθηκα σε έναν κύκλο ανθρώπων που ένιωθαν το ίδιο με εμένα και δε χρειαζόταν να εξηγώ πολλά πράγματα. Ένιωσα λιγότερο μόνη» ανέφερε η κα Αποστολάκου.

«Η ψυχοθεραπεία είτε ομαδική είτε ατομική είναι εξέλιξη. Με βοηθάει να αναγνωρίζω τα συναισθήματά μου, να ανατρέχω στις αιτίες όσων μου συμβαίνουν, να αναγνωρίζω λάθη και να βρίσκω τους τρόπους να προχωράω προς το καλύτερο για μένα» τόνισε η κα Βασιλική Μυτιληναίου, φροντιστής, που κατέθεσε την βιωματική της εμπειρία με τον καρκίνο του πνεύμονα.

Για την ανακούφιση που της προσφέρει η ψυχοθεραπεία, 19 χρόνια μετά την απώλεια της μητέρας της, μίλησε η κα Μπέττυ Χειμαρίου, φροντιστής και ανέφερε: «Μου είχε λείψει τότε η υποστήριξη, κάποιος να με συμβουλέψει. Χρειάζεται προσωπική δύναμη για να διαχειριστείς τη νέα κατάσταση και η βοήθεια της FairLife είναι πολύτιμη».

Για το δύσκολο έργο του πένθους και τα διάφορα στάδια της απώλειας μίλησε ο κος Βαγγέλης Σταμάτογλου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Σωματικός Ψυχοθεραπευτής, Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας «Βίλχελμ Ράιχ». Ο κος Σταμάτογλου παρουσίασε την ομάδα πένθους του Προγράμματος BREATH της FairLife L.C.C. ως έναν κόσμο αγάπης και συμπόνιας που προσφέρει ασφάλεια στα μέλη να εκφράσουν ελεύθερα τα συναισθήματα τους και τους οδηγεί στην αποδοχή της νέας πραγματικότητας.

"Χέρι βοηθείας" χαρακτήρισε τις ομαδικές συνεδρίες του BREATH η κα Ανθή Μαστρογιαννοπούλου, μετά την ξαφνική απώλεια του συζύγου της από καρκίνο του πνεύμονα. Η κα. Μαστρογιαννοπούλου αναφέρθηκε στην εξαιρετικά θετική επίδραση της ψυχολογικής υποστήριξης και στην ψυχική ισορροπία που κέρδισε μέσα από τη διαδικασία.

Η κα Μαίρη Μακρογιαννάκη μίλησε για την πρόσφατη απώλεια του συζύγου της από καρκίνο του πνεύμονα και την άμεση ένταξη της στην Ομάδα Πενθούντων του Προγράμματος BREATH. «Η αποδοχή ήταν μεγάλη, με τα μέλη γίναμε γρήγορα μια οικογένεια. Νιώθω ότι η ιστορία αυτή μας έχει κάνει όλους πιο δοτικούς», σημείωσε η κα Μακρογιαννάκη.

"Δώρο" χαρακτήρισε τη συμμετοχή σε ομάδα πενθούντων η κα Δήμητρα Σούμπαση, φροντιστής του συζύγου της που έφυγε από τη ζωή. Η κα. Σούμπαση μοιράστηκε τις προσωπικές της σκέψεις με το κοινό και μιλώντας για την αποτοξίνωση της ψυχής μέσα από την απελευθέρωση των συναισθημάτων τόνισε: «Δώσε στον εαυτό σου τον χρόνο που χρειάζεται να ξαναβρεί τους ρυθμούς του. Κανάκεψέ τον, αγκάλιασε τον, αγάπησέ τον. Σε χρειάζεται τώρα περισσότερο από ποτέ».

Οι δυσκολίες και οι ανάγκες του παιδιού - εφήβου στην ασθένεια καθώς και η σημασία και ο τρόπος της επικοινωνίας με τα παιδιά για την ασθένεια του γονιού ήταν το αντικείμενο της παρουσίασης της κας Λίλιαν Σούμελη, Msc. Ψυχολόγος Υγείας – Ψυχοογκολόγος, Συμβουλευτικό Κέντρο Μέριμνας. Η κα Σούμελη μίλησε για τη δωρεάν συμβουλευτική στήριξη σε παιδιά, εφήβους και γονείς -  στο πλαίσιο του Προγράμματος BREATH - στην απώλεια ή στο ενδεχόμενο της απώλειας του αγαπημένου τους προσώπου από καρκίνο του πνεύμονα.

Την ενότητα σχολίασαν ο κος Αλέξανδρος Αρδαβάνης, ΜD, PHD, Παθολόγος – Ογκολόγος,  Δ/ντής Επιστημονικός Υπεύθυνος Α’ Ογκολογικής Κλινικής, Αγ. Σάββας, η κα Ευαγγελία Γκιζοπούλου, Δ/ντρια Πνευμονολογικής Κλινικής Ευρωκλινική Αθηνών και ο κος Δημήτρης Παπαγεωργίου,  Επικ. Καθηγητής Παθολ. Νοσηλ. Παν. Πελοποννήσου, Προϊστάμενος ΟDC Ευρωκλινική Αθηνών, Πρόεδρος Τομέα Νοσηλ. Ογκολογίας ΕΣΝΕ.

Για την ατροφικότητα του ψυχιατρικού τομέα ειδικά στα δημόσια νοσοκομεία και τη μερική αναπλήρωση του κενού από ιδιωτικές πρωτοβουλίες, όπως της FairLife, τοποθετήθηκε ο κος Αρδαβάνης, ο οποίος μίλησε για την ξεχωριστή μορφή του καρκίνου του πνεύμονα και ανέφερε: «Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ιδιαίτερος, γιατί αρπάζει από τον άνθρωπο την αναπνοή του, γι αυτό πρέπει να χρήζει μεγαλύτερου σεβασμού».

«Ως γιατρός πρέπει να έχεις το θάρρος, τη δύναμη και την ενσυναίσθηση να αντιμετωπίσεις τον ασθενή κάθε σταδίου, να τον αγκαλιάσεις σαν άνθρωπο, να φωτίσεις το θετικό, να δώσεις ελπίδα», συνόψισε η κα Γκιζοπούλου, αναφέροντας στον σχολιασμό της το κάπνισμα, ως κοινό παρονομαστή μεταξύ των σοβαρών πνευμονικών παθήσεων, όπως είναι το ΧΑΠ και ο καρκίνος του πνεύμονα.

Τον ρόλο του νοσηλευτή ως συνδετικού κρίκου και πλοηγού μεταξύ των ασθενών και των ιατρικών ομάδων, ανέδειξε ο κος Παπαγεωργίου που σχολίασε: «Ο ασθενής πρέπει να ξέρει ανά πάσα στιγμή ότι υπάρχει διαθέσιμη δομή για υποστήριξη. Είναι απαραίτητο να υπάρχουν εκπαιδευμένοι και εξειδικευμένοι νοσηλευτές που θα εξασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία ενός ολιστικού συστήματος υγείας».

Κοινωνική στήριξη και δημιουργική απασχόληση ασθενών και φροντιστών

«Η κοινωνική υποστήριξη ως προσδιοριστικός παράγοντας υγείας» αποτέλεσε το αντικείμενο της παρουσίασης της κας Ευαγγελής Μπίστα, Υπεύθυνη Ανάπτυξης και Λειτουργίας του Κέντρου Καθοδήγησης Καρκινοπαθών Κ3. Η κα. Μπίστα περιέγραψε τη δομή και τους στόχους του Κ3 και αναφέρθηκε στην πολυδιάστατη φύση της υγείας, τις επιδράσεις που δέχεται, τους κοινωνικούς παράγοντες που την προσδιορίζουν, τις καθημερινές προκλήσεις και τις πολιτικές που θα μας οδηγήσουν στο ιδεατό αποτέλεσμα.

Η κα Αινόλα Τερζοπούλου,  Σύμβουλος Ευεξίας, Pilates & Yoga Instructor, αναφέρθηκε στο κομμάτι της ευεξίας και στα μεγάλα οφέλη της άσκησης για την ψυχική υγεία. "Νους, σώμα, ψυχή, ενέργεια είναι ένας κύκλος. Και η αναπνοή μας είναι ένας κύκλος. Το σώμα μας είναι φτιαγμένο για να κινείται και φροντίζουμε να επιλέγουμε ασκήσεις που μας ευχαριστούν, μας ωφελούν και μας δίνουν χαρά."

Ύμνος στη Ζωή και οδηγός για άλλους ανθρώπους, υγιείς και  ασθενείς, το βιβλίο "Πνοή Ζωής" του Χρήστου Αποστολάκου.

«Όσο δύσκολα κι αν φαίνονται τα πράγματα, η ελπίδα πάντα φέρνει το φως, αυτή τη φράση έχει διαλέξει ο μπαμπάς μου να μπει στο εξώφυλλο του βιβλίου, κάτω από τον τίτλο του. Με την φράση αυτή επέλεξα και εγώ σήμερα να ξεκινήσω να μιλάω για το βιβλίο του “Πνοή ζωής”» τόνισε η κα Βάσια Αποστολάκου, φροντιστής του πατέρα της Χρήστου, αναφερόμενη στην προσωπική του ιστορία με τον καρκίνο του πνεύμονα και την ελπιδοφόρα πλευρά της ασθένειας.

"Άλλοι βγαίνουν νικητές μέσα από τη μάχη με τον καρκίνο κι άλλοι γίνονται αστέρια..." ήταν τα λόγια της κας Μαρίας Μακρογιαννάκη, που βιώνει την απώλεια του συζύγου της και αναφέρθηκε στη θετική επίδραση που είχε το βιβλίο Πνοή Ζωής τόσο στην ίδια όσο και στον σύζυγό της. Μάλιστα η κα Μακρογιαννάκη που έχει επιλέξει αγαπημένες φράσεις από το βιβλίο υπενθύμισε σε όλους τη δύναμη της ελπίδας απέναντι σε κάθε σοβαρή ασθένεια.

Η κα Ελίνα Ψημίτη, συγγραφέας, μίλησε για την ταύτισή της με το βιβλίο "Πνοή Ζωής" και τα μηνύματα που θέλει να περάσει ο Χρήστος Αποστολάκος, λόγω της βιωματικής της εμπειρίας με τον καρκίνο του μαστού. «Διαβάζοντας το, αισθάνθηκα σαν να ήμασταν φίλοι από παλιά. Τον ευγνωμονώ εκ μέρους πολλών, για το υπέροχο βιβλίο του και για την υποδειγματική στάση ζωής» τόνισε η κα Ψημίτη.