Σοβαρές δυσκολίες πρόσβασης στην υγεία για τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη
Με αφορμή την 3η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), παρουσίασε τα αποτελέσματα μεγάλης πανελλαδικής έρευνας που διεξήχθη από το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας. Κεντρικό θέμα της μελέτης ήταν η πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία και με χρόνιες ή σπάνιες παθήσεις στις υπηρεσίες υγείας.
Τα πορίσματα της έρευνας ανέδειξαν τις πολλαπλές προκλήσεις και τα σοβαρά εμπόδια που αντιμετωπίζουν αυτά τα άτομα στην πρόσβασή τους τόσο στις Υπηρεσίας Υγείας όσο και στη θεραπευτική-φαρμακευτική τους αγωγή. Μάλιστα, ο Πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, κ. Ιωάννης Βαρδακαστάνης, τόνισε ότι τα συμπεράσματα της έρευνας, θα αποτελέσουν το κύριο συλλογικό εργαλείο για τον σχεδιασμό πολιτικών και τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων με αναπηρία, χρόνια και σπάνια πάθηση, πάντα με γνώμονα την κεφαλαιώδη αρχή «Τίποτα χωρίς εμάς».
Τα συμπεράσματα για το σύνολο των συμμετεχόντων στην έρευνα
- Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας είναι το γεγονός ότι το 78% των ερωτηθέντων ατόμων με αναπηρία, χρόνια ή σπάνια πάθηση δηλώνει πως έχει μειώσει δαπάνες για την κάλυψη των βασικών αναγκών διαβίωσης, όπως δαπάνες για τρόφιμα, προκειμένου να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες για υγειονομική περίθαλψη. Περαιτέρω:
- Tο 43% των ατόμων με αναπηρία, χρόνια ή σπάνια πάθηση βρέθηκε να στερείται αναγκαίας οδοντιατρικής φροντίδας.
- Το 40% χρειάστηκε διαγνωστικές εξετάσεις που δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει.
- Το 39,5% δεν είχε πρόσβαση τουλάχιστον μία φορά σε αναγκαία ιατρική εξέταση ή θεραπεία κατά τα τελευταία δύο χρόνια.
- Πέντε στα δέκα άτομα (5/10) με εγκεφαλική παράλυση και νευρομυϊκές παθήσεις δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν εμπόδια πρόσβασης σε δομές υγείας.
- Τέσσερα στα δέκα (4/10) των ατόμων με νοητική αναπηρία αντιμετωπίζουν σοβαρό αποκλεισμό και στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας υγείας καθώς δεν έχουν καν υπαχθεί στο θεσμό του προσωπικού γιατρού ενώ τρεις στους δέκα (3/10) δεν έχουν κάνει ποτέ χρήση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.
- Το 17,7% των ατόμων που αντιμετωπίζουν ψυχικές δυσκολίες/διαταραχές είναι ανασφάλιστοι ενώ το ποσοστό των ατόμων που αναφέρουν ψυχική αναπηρία ανέρχεται στο 23,4%.
Συμπεράσματα της έρευνας που αφορούν στα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη
Τα υψηλά ποσοστά ανικανοποίητων αναγκών σε φάρμακα ή φαρμακευτικά σκευάσματα και αναλώσιμα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά καθώς καταγράφουν ότι οι ομάδες ασθενών που συμμετείχαν στην έρευνα στερήθηκαν τουλάχιστον μία φορά:
- Φάρμακα ή άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα σε ποσοστό 34%
- Υπηρεσίες αποκατάστασης σε ποσοστό 33% και
- Υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε ποσοστό 30%.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων - Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ.) υπογραμμίζει ότι στους παραπάνω ασθενείς, συγκαταλέγονται και τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη, που καταγράφουν υψηλά ποσοστά ανικανοποίητων αναγκών σε φάρμακα ή φαρμακευτικά σκευάσματα και αναλώσιμα, όπως ταινίες, αισθητήρες, αναλώσιμα για την αντλία συνεχούς έγχυσης κλπ.. Περαιτέρω η Ομοσπονδία τονίζει ότι ο περιορισμένος αριθμός ιατρικού προσωπικού στις Δημόσιες Δομές, όπως Ενδοκρινολόγων, Παθολόγων και Παιδιάτρων εξειδικευμένων στον Σακχαρώδη Διαβήτη στις δημόσιες δομές αποτελεί το σοβαρότερο εμπόδιο.
Τι έδειξε η δεύτερη πανελλαδική μελέτη της Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ;
Ταύτιση συμπερασμάτων καταγράφεται μεταξύ της έρευνας της ΕΣΑμεΑ και της 2ης Πανελλαδικής Μελέτης που πραγματοποίησε η Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ. με τίτλο «Συνήθειες και προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη σε σχέση με τη διαχείριση της καθημερινότητάς τους». Τα αποτελέσματά της παρουσιάστηκαν στο 2nd Diabetes Empowerment Forum, το Νοέμβριο 2024 και καταγράφουν:
- Καθυστέρηση, μη διάθεση υλικών ή μη αντικατάσταση ελαττωματικών αναλώσιμων προϊόντων και από την πλευρά των εταιρειών καθώς και αύξηση των ελλείψεων σε αναλώσιμα υλικά στα φαρμακεία των νοσοκομείων είναι ορισμένα από τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, σύμφωνα με την μελέτη της Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ..
- Ένας από τους βασικότερους λόγους αδυναμίας ικανοποίησης των αναγκών και της ελλιπούς πρόσβασης των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη σε ιατροτεχνολογικά προϊόντα είναι η τροποποίηση του ΕΚΠΥ (ΦΕΚ89 Β’/16-01-2023, Προσθήκη Παραρτήματος 1 στο άρθρο 47) και της εφαρμογής του το Νοέμβριο του 2023, με αναδρομική ισχύ. Σύμφωνα με την νέα νομοθετική ρύθμιση οι πάσχοντες από Σ.Δ, τύπου 1 αποκλείονται από τη συνταγογράφηση απαραίτητων αναλώσιμων ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι ασθενείς είτε να προβαίνουν στην αγορά τους από το φαρμακείο, είτε να μην λαμβάνουν καθόλου τα απαραίτητα για τη διαχείριση της πάθησής τους προϊόντα.
- Το 33,5% των συμμετεχόντων στη μελέτη της Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ. δηλώνει ότι υπάρχει καθυστέρηση στο ραντεβού με τον θεράποντα ιατρό στον προκαθορισμένο χρόνο λόγω έλλειψης εξειδικευμένου στον σακχαρώδη διαβήτη ιατρικού προσωπικού, εύρημα που συνηγορεί και με την έρευνα της ΕΣΑμεΑ.