Τι γνωρίζουν οι Έλληνες για τον καρκίνο του πνεύμονα;

Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στη χώρα μας. Τα ποσοστά επιβίωσης έχουν ελάχιστα βελτιωθεί εδώ και δεκαετίες σε σύγκριση με τους υπόλοιπους πιο συχνούς καρκίνους (μαστού, παχέος εντέρου και προστάτη) και το πενταετές ποσοστό επιβίωσης αγγίζει μόλις το 20%, κυρίως επειδή οι περισσότεροι ασθενείς (περίπου 83%) εμφανίζουν συμπτώματα όταν η νόσος βρίσκεται πλέον σε τελικά στάδια. Συνεπώς η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση έχουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της νόσου. Πόσο καλά πληροφορημένοι όμως είναι οι Έλληνες για τον καρκίνο του πνεύμονα; Είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν ένα πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου και να συμμετάσχουν σε αυτό;

Πολύτιμα συμπεράσματα για τη στάση του κοινού απέναντι στον καρκίνο του πνεύμονα, τον βαθμό επίγνωσής του σχετικά με τα συμπτώματα της ασθένειας αλλά και τη γνώμη του σχετικά με την ανάγκη ένταξης προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου στο Εθνικό Σύστημα Υγείας καταγράφει μελέτη της Global Lung Cancer Coalition (GLCC) που παρουσίασε στην Ελλάδα η FairLife L.C.C. Η έρευνα που για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνει και την Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε για τέταρτη χρονιά σε 29 χώρες, με περισσότερους από 1.000 συμμετέχοντες από την κάθε χώρα.

Στα συμπεράσματα της έρευνας για την χώρα μας αποκαλύπτουν το ανησυχητικά χαμηλό επίπεδο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του πνεύμονα και επιβεβαιώνουν ότι και στην Ελλάδα το στίγμα που βιώνουν οι ασθενείς εξαιτίας του συσχετισμού της νόσου με το κάπνισμα, είναι μια πραγματικότητα. Παρόλα αυτά είναι άκρως ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων συμφωνεί στην ανάγκη να δημιουργηθεί ένα εθνικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου. Ειδικότερα η έρευνα κατάγραψε για τη χώρα μας ότι:

• Το 37,8% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι δεν γνώριζαν κάποιο σύμπτωμα ενδεικτικό της νόσου, με τους άνδρες, τους νέους  (18-24 ετών) και ακολούθως τους άνω των 55 ετών να είναι οι λιγότερο ενημερωμένοι. Συμμετέχοντες που είναι/ήταν καπνιστές οριακά ήταν περισσότερο ενημερωμένοι έναντι όσων δεν είχαν καπνίσει ποτέ.
• Το 40,5% του κοινού συμφώνησε πως έτρεφε μικρή συμπάθεια για τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με τις άλλες μορφές καρκίνου. Η απόκριση αυτή ήταν περισσότερο πιθανή για τους άνδρες, τους νέους (18-24 ετών) και όσους δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Το σημαντικό αυτό θέμα έχει αναδείξει και η FairLife L.C.C. μέσω της καμπάνιας «Κάνε τη σωστή ερώτηση» που προωθεί το μήνυμα ενάντια στην στοχοποίηση των καπνιστών και επιδιώκει να έχουν όλοι τις ίδιες ευκαιρίες στην αντιμετώπιση της νόσου.
• Το 91,3% των ερωτηθέντων συμφώνησε για την ανάγκη ένταξης ενός προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, άποψη που φαίνεται να υποστηρίζεται περισσότερο από τις γυναίκες και από όλο και μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους. Οι νυν ή πρώην καπνιστές οριακά φάνηκε να είναι περισσότερο υποστηρικτικοί στη θεσμοθέτηση ενός εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου έναντι όσων δεν είχαν καπνίσει ποτέ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό αυτό είναι ένα από τα υψηλότερα που καταγράφηκε μεταξύ των υπό εξέταση χωρών.

Τα πορίσματα της έρευνας αναδεικνύουν την ανάγκη για ενίσχυση της πληροφόρησης και της ευαισθητοποίησης σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα και της θεσμοθέτησης ενός εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου για τη νόσο ώστε οι ασθενείς:

• Να μπορούν να αναγνωρίσουν το ταχύτερο τα πρώτα συμπτώματα της νόσου και να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή,
• Να έχουν ίσες ευκαιρίες έγκαιρης διάγνωσης με άλλους ασθενείς νοσούντες από καρκίνο, αναζητώντας εγκαίρως συμβουλή από γιατρό χωρίς να αισθάνονται ενοχές επειδή είναι ή υπήρξαν καπνιστές, χάνοντας έτσι πολύτιμο χρόνο από τη διάγνωση, και
• Μέσω του προσυμπτωματικού ελέγχου να έχουν την ευκαιρία να εντοπίσουν τον καρκίνο του πνεύμονα σε αρχικά στάδια, όταν μπορεί να είναι ακόμα και πλήρως ιάσιμος. Σημειώνεται ότι πρόσφατη σχετική κλινική μελέτη (de Koning 2020) κατέδειξε ότι ο μη παρεμβατικός προσυμπτωματικός έλεγχος για καρκίνο του πνεύμονα με αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας (LDCT) απέφερε σημαντική μείωση στους θανάτους από τη νόσο μετά από 10 χρόνια από τη διάγνωση, και συγκεκριμένα κατά 33% στις γυναίκες και 24% στους άνδρες. Σε αντίστοιχα ποσοστά  για περίοδο πενταετίας κατέληξε και σχετική μελέτη για τον προσυμπτωματικό έλεγχο της νόσου στην Ελλάδα (Souliotis et al. 2022) στην οποία συμμετείχε και η FairLife L.C.C.